W większości przypadków określając płytę mianem "klasyka", myślisz o latach 90-tych - i słusznie, wszak chyba największa ilość takich albumów powstała właśnie w złotej erze. Dlatego nie zamierzam się wyłamywać i również zaprezentuję wam dzisiaj produkt powstały właśnie w "good ol' 90's". Nie kieruję się jednak jedynie datą wydania - dla mnie to po prostu najlepsza płyta Mac Dre i kropka.

Okoliczności powstania "Stupid Doo Doo Dumb" są bardzo ciekawe. Był to bowiem pierwszy krążek Andre Hicksa, na który składał się całkowicie nowy materiał. Brak tutaj wydanych powtórnie kawałków jak na "Young Black Brotha" i innych odgrzewanych kotletów. Płyta została nagrana bardzo szybko i wydana w niecały rok czasu odkąd raper opuścił więzienie, gdzie spędził ostatnie 6 lat swojego życia za planowanie napadu na bank. Moment wypuszczenia albumu na rynek był więc lekko niefortunny. Z jednej strony nieco spóźniony z marketingowego punktu widzenia (wszak moda na rap z zachodniego wybrzeża zaczęła w drugiej połowie lat 90-tych odchodzić do lamusa), uniemożliwiający osiągnięcie takich profitów jak jeszcze parę lat wstecz - z drugiej, wydany w ciekawym okresie początkowego rozkwitu niezależnych wydawnictw na terenie Kalifornii, o których przecież Mac Dre wiedział już to i owo. Pewnie dlatego reprezentant Crestside nie zdołał nigdy przedostać się ze swoimi singlami do mainstreamu, ale być może właśnie dzięki temu został niekwestionowanym królem Bay a "independent struggle" dodało mu autentyczności i kilka punktów do "street credibility".

Jaki klimat dominuje na płycie? Cóż, mamy tu tak naprawdę miszmasz wszystkiego - od humorystycznych nawijek (tytułowe "Stupid Doo Doo Dumb") po twardy uliczny gangsta rap ("Da Real Deal"). Mac Dre potrafi się odnaleźć w każdym klimacie a jego wszechstronność jeśli chodzi o topiki kawałków zawsze stała na bardzo dobrym poziomie i tak jest również na "Stupid Doo Doo Dumb". Nieważne czy słuchasz gorzkiego, przepełnionego bólem i frustracją "Life's A Bitch" czy też imprezowo-pimpowskich "Hoes We Like" i "Freaky Tales" - z każdego tekstu bije autentycznością, której brakuje często wielu raperom. "Some people live it, while others just talk about it" - Mac Dre z pewnością reprezentuje tę pierwszą grupę. Jak już wspomniałem, tematycznie raper stara się dotknąć wszystkiego po trochu i leci raczej utartymi schematami, które przyniosły mu szacunek i uznanie fanów - robi to jednak w sposób na tyle umiejętny, że nie razi powtarzalnością niektórych patentów. Jeśli chodzi o technikę, to jak zwykle nie idzie się do niczego przyczepić - płynne, melodyjne flow (świetnie widoczne w utworze "3c Romp"), fajne wejścia w bit, ciekawie złożone rymy ("They sent me to the pen for five years for a crime that was never committed/I ain't no bank robber but that five years had me thinking maybe I should have did it") i zapadające w ucho pancze.
Muzycznie płyta również spisuje się całkiem dobrze, chociaż brakuje nieco produkcji Kharyee, który był odpowiedzialny za brzmienie poprzednich płyt Mac Dre i wyprodukował sporą ilośc najlepszych kawałków, jakie kiedykolwiek wyszły znad Zatoki (polecam sprawdzić przy okazji jego dyskografię). Myślę jednak, że zastępcy - K Lou, Funk Daddy czy Johnny Z wykonali naprawdę porządną robotę i stanęli na wysokości zadania osadzając krążek w dobrze znanych klimatach mobb, z dźwięków którego całe Bay Area słynęło w latach 90-tych. Ze wszystkich gości obecnych na płycie (Spice 1, Mac Mall, Dubee, itd.) show kradnie dla mnie Fetty Chico, aczkolwiek warty odnotowania jest także featuring Mac Malla, chociażby z uwagi na późniejsze spięcia i dissy między nim a Mac Dre (patrz: świetne "Mac Stabber" z wydanego w nastepnym roku "Rapper Gone Bad").

"Stupid Doo Doo Dumb" to album powstały jeszcze zanim Mac Dre zaczął dzielić i rządzić w Bay Area, chociaż już w chwili wydania płyty był uważany za jednego z najlepszych raperów w regionie - przynajmniej jeśli chodzi o rejon Vallejo. Krążek ukazał się na długo przed tym, jak Andre Hicks zaczął sięgać po spore ilości ecstasy a Oakland ogarnęła gorączka hyphy. Jeśli więc uwielbiasz klasyczne, mroczne brzmienie północnej Kalifornii lat 90-tych zabarwione wciąż dominującymi gangsterskimi rymami autentycznego ulicznego hustlera z krwi i kości a dyskografia Mac Dre jest Tobie nadal obca to polecam sprawdzić ten krążek - nie zawiedziesz się na zawartej na nim muzyce, która powinna zachęcić cię do zgłębienia twórczości i fenomenu gracza z Crestside.

Thizz In Peace Mac Dre [*]

Mac Dre był prekursorem w wielu dziedzinach - m.in. jako jeden z pierwszych raperów nagrywał całe płyty z więzienia, do którego trafił w 1992 roku za próbę napadu na bank. Wyszedł dopiero po sześciu latach i postanowił szybko odpracować stracony czas, skupiając się na odbudowie pozycji scenicznej. W tym celu w odstępie kilkunastu miesięcy pojawiły się na rynku dwa krążki sygnowane jego ksywką, z których dzisiaj zajmiemy się wydanym w 1999 roku longplayem "Rapper Gone Bad", a właściwie jego tytułowym kawałkiem który był głównym singlem promującym materiał.

Trzeba przyznać, że był to dobry ruch promocyjny bowiem "Rapper Gone Bad" to utwór zdecydowanie wyróżniający się na tle innych numerów. Czym? Przede wszystkim samą produkcją, która brzmi... hm, niestandardowo. Rzekłbym nawet, że dziwnie pocięty sampel a właściwe sample (słynne "Vapours"Biz Markiego z domieszką "World's Famous" Malcolma McLarena) przyciąga uwagę brakiem płynności, z czym nie ma problemu wpadające w ucho flow artysty, poruszające się zgrabnie po bicie którego autorem jest Lev Berlak - dostarczający w tamtym okresie swoją muzykę na albumy innych raperów z Bay jak Dru Down, Richie Rich czy 3xKrazy.
Lirycznie Mac Dre również trzyma poziom. Mało powiedziane - wręcz nie słychać aby jego skillsy ucierpiały w jakikolwiek sposób od czterech i pół roku spędzonego w zamknięciu. Wręcz przeciwnie – pimp z Crestside zaskakuje formą a ciekawy wordplay naprawdę robi robotę ("I'm a young gifted and black mack, rap sweet like candy yams/and I make you put your fist up to your mouth and say: Goddamn!"), dzięki czemu wersy same rzucają się w ucho ("A thug like 2Pac, wanna mack like Too $hort/Smoke punks like Newports, get drunk off 2 quarts").

Rzadko się zdarza by w klubowych bangierach gościły takie fajne pancze ale na tym właśnie polega urok twórczości Mac Dre, dlatego po raz kolejny zachęcam do sprawdzenia twórczości "króla Bay Area". Jeśli jeszcze nie mieliście z nią styczności i nie wiecie od czego by tu zacząć - "Rapper Gone Bad" to całkiem dobry wybór na pierwsze danie.

Tym bardziej czuję się zobligowany, by podejść do tematu mega selektywnie i wybrać tylko te perełki z katalogu Andre Hicksa, którymi jestem pewien większość odsłuchujących się zajara i sięgnie po resztę jego dyskografii - a takim numerem w moim odczuciu jest bez wątpienia "California Livin'", dlatego idzie na pierwszy ogień by zajarać nowe pokolenie twórczością "króla Bay Area".

Pierwotnie utwór ten ukazał się na rynku 25 lat temu, na wydanej w 1989 roku EPce "Young Black Brotha", która była debiutem Mac Dre na rynku fonograficznym. Kawałek zagościł ponownie na krążku "Young Black Brotha: The Album" wydanym 4 lata później, dzięki czemu zyskał większy rozgłos ponieważ poprzednie wydawnictwa Mac Dre ukazywały się jedynie na kasetach bądź winylu (i to w limitowanych nakładach), w odróżnieniu od nowej płyty która wyszła na CD. Co można powiedzieć o samym kawałku?

Na pewno muzycznie czerpie z dobrych wzorców samplując m.in. wydany w tym samym roku kawałek The D.O.C. ("It's Funky Enough") czy starsze klasyki takich legend jak James Brown ("Hot Pants") i Parliament ("Flash Light"). Sam numer pomimo lat na karku i oldschoolowego statusu nadal wywołuje u mnie pozytywne odczucia, głównie przez melodyjny głos Mac Dre i przyjemny klimat produkcji Khayree. Mamy tutaj klasyczne linijki, które posłużyły potem za follow-up wielu innym raperom z Bay ("I'm from the V-A-Double L-E-J-O, Where makin dope raps is all I know") i storytelling, który w pełnej okazałości oddaje cały "California lifestyle"o którym rapuje Mac Dre ("House parties rock way past 3, Players straight sip on Hennessy/High-speed chases, Chevy races Havin sex in the strangest places"). Teledysk zaś przypomina mi nieco klimatem "I Get Around" 2Paca czy też słynńą taśmę N.W.A. - "Pool Party Uncut", ot typowa imprezka przy basenie w towarzystwie pięknych kobiet odzianych jedynie w bikini.

"California Livin'" to jeden z najlepszych "hymnów" reprezentujących zachodnie wybrzeże, jakie do tej pory wyszły z terenu Kalifornii i słusznie jest dzisiaj uznawany za numer kultowy bo dobitnie pokazuje wszystko co, z czego zasłynął West Coast lat 90-tych, pomimo tego że numer powstał jeszcze przed wybuchem "G-Funk ery" - jest więc bez wątpienia czymś pionierskim samym w sobie i wyprzedzającym własną epokę o ładnych parę lat...

"If you wanna live on the best coast
You better try to move to the West Coast
Where Life Is Too Short and The Game Is Thick
Home of The Mack and the Groupie Ol' Chick"

Okazuje się, że pamięć rapera, który zamordowany został w 2004 roku uczczona ma być też w niecodzienny sposób - na jego życiu oparty zostanie film, a mówi się, że główną rolę zagrać może Mike Epps!

Zgodnie z tym, czego dowiedzieliśmy się z DMV Spotlight, producentem i aktorem (zagra Kilo Curta) będzie Tray Chaney, a film opowiedzieć ma o życiu Dre, jego muzyce i tym, w jaki sposób oddziaływał na hip-hop i innych artystów. Akceptację wyrazili matka rapera oraz jego znajomi, czekamy więc na dalsze informacje oraz efekt finalny.