W blisko pięciominutowym nagraniu raper porusza trudne doświadczenia czarnoskórych mężczyzn w Stanach Zjednoczonych na przestrzeni wieków. Kawałek jest także protestem przeciwko Donaldowi Trumpowi, który 20 stycznia został zaprzysiężony na 45. prezydenta Stanów Zjednoczonych. 

Wraz z wydaniem numeru więcej oficjalnych informacji nie otrzymaliśmy, być może już niebawem będziemy mogli spodziewać się solowego projektu od Nycka? Zobaczymy, tymczasem sprawdzajcie nowy track!

Na "The Shift EP" oprócz Bada$$'a pojawiają się m.in. Kirk Knight, Dyemond Lewis, Dirty Sanchez, A La $ole i CJ Fly. Miejmy nadzieje, że z czasem Pro Era zaprezentuje obszerniejszy materiał, bo po przesłuchaniu "The Shift" czuć niedosyt. Zachęcam do sprawdzenia, cała EPka dostępna do pobrania poniżej.

Joey Bada$$ - Sol Luna

Przy wsparciu ekipy Pro Era, ale też takich postaci jak Statik Selektah, DJ Premier, Alchemist czy Oddisee Bada$$ nagrał "Summer Knights". Materiał trwa łącznie 68 minut i przepełniony jest brzmieniem, które jako pierwsze nasuwa się gdy myślimy o stylu Nowego Jorku. Nie mówię tylko o stylu bitów, ale także sposobie nawijania, jamowej formule nagrywania wokali i posmaku amatorszczyzny, którego wielu byśmy nie wybaczyli, a u niego potrafi stanowić atut.

"Summer Knights" to przede wszystkim laidback, lenistwo i chillout. Nie znajdziecie tutaj raczej boom-bapowych bangerów, ani kawałków przy których sąsiedzi z dołu usłyszą jak skaczecie po pokoju. Muzycznie materiał to kilotony jazzowych sampli przeoranych przez producentów Pro Era - Chucka Strangersa, Kirk Knighta czy Lee Bannona, ale pozostali beatmakerzy z tymi najbardziej rozpoznawalnymi na czele również dopasowali się do stylistyki, sprawiając, że materiał jest bardzo spójny. Zarazem nie zlewa się i obok brooklyńskich rozkminkowców w klasycznej wersji dostaniemy tutaj też rzeczy inspirowane Jamajką ("My Yout") czy brudne garażowe podkłady stylizowane na starego RZA'ę ("47 Goons").

Wielu już oswoiło się z nieregularnym, czasem wręcz chaotycznym sposobem rapowania Joeya. Chwilami kojarzy się ze Steelem ze Smif-N-Wessun, kiedy próbuje toastować a robi to często - z Mad Lionem, a nieraz z MF Doomem. To co zaskakuje najbardziej to chyba teksty. Jego skojarzenia, nieszablonowe wersy, zaskakujące wnioski i pointy bywają imponujące. Absolutnie nie jest to intelektualista i mistrz dygresji, ale sposób w jaki układają się jego myśli jest świeży i zaskakujący. Nie brakuje tutaj oczywiście celebracji w stylu "Death Of YOLO" (jeden z moich faworytów) czy poruszających emocji jak w "#LongLiveSteelo" poświęconego Ś.P. Capital Steezowi. Oprócz tego oczwyiście dużo o paleniu bluntów, chillowaniu z ziomkami i koncertowaniu po Świecie.

To co cechuje ten materiał w pierwszej kolejności, to garażowa formuła, zwrotki nagrane na raz przez co miejscami słychać zawahanie w głosie czy chwilową utratę kontroli nad nawijką oraz bity, które brzmią jakby grano je z dna studni. Jeśli oczekujecie pełnego profesjonalizmu i sterylności "Summer Knights" nie stanie się waszym ulubionym krążkiem. Dla mnie daje to klimat trochę jak z przegrywanej czwarty raz taśmy. To zmienia odbiór, a w przypadku takiego charakteru muzyki, zmienia go raczej na plus. Jednocześnie nie uważam, że to materiał najwyższej klasy. Sporo tutaj dłużyzn, niemało przesadnego rozluźnienia i przewidywalności, a obcowanie z tym bałaganiarskim flow przez 68 minut to dla mnie trochę za dużo. Zdecydowanie warto posłuchać, ale jak dla mnie nie jest to rzecz, po którą sięgnę w pierwszej kolejności myśląc o Pro Era. Oczekiwania przed oficjalnym debiutem są duże, "Summer Knights" z pewnością zaspokoi apetyty na jakiś czas, ale nadchodzący album powinien być przynajmniej o poziom wyższy.

Ledwie trzy lata dostaliśmy bardzo udany "100 Proof: The Hangover", ale od tamtego czasu muzyka Statika zdążyła wielu spowszednieć, żeby nie powiedzieć, że się znudzić. Przy takim ogromie muzyki można gdzieś zgubić jej świeżość. Przypomnijmy, że od "Hangovera" światło dzienne ujrzały płyty w ramach 1982 z Termem oraz we współpracy z Freewayem, Slainem, Freddie Foxxxem, Freddie Gibbsem, Action Bronsonem, Strong Arm Steady i Reksem. W większości są to pełne albumy.

"Extended Play" sprawia trochę wrażenie jakby nazwa była dyskretną sugestią. Płyta trwa prawie prawie godzinę i 5 minut, tymczasem materiału, który rzeczywiście trzyma poziom dyskografii Statika mamy może 35 minut. Dodajmy, że bity zdecydowanie nie są ani tak zaskakujące, ani tak zaraźliwe jak miało to miejsce na pierwszych krążkach. Dobre wrażenie zrobił pierwszy singiel "Bird's Eye View" w którym Rae, Bada$$ i Black Thought z The Roots zrobili sobie jamowy numer na świetnym poziomie. Szczególnie ten ostatni swoją zwrotką pokazywał, że nie starzeje się ani trochę. Gospelowy sampel chwytał z miejsca, perkusje dosyć standardowe, ale to wystarczyło przy takiej dyspozycji gości. Podobnie wygląda sytuacja z pozostałymi singlami - "21 & Over" z Seanem Pricem i Mac Millerem to bardzo fajny dynamiczny numer, ale robotę robią przede wszystkim znakomite zwrotki. "Game Break" z kolei dawało nam trochę atmosfery starych rozkminkowych bitów gospodarza, a Lecrae, Pos z De La Soul i Term zadbali o to, żeby ten vibe szedł w parze z odpowiednią treścią.

To jednak jedna strona medalu. Dużo tutaj dłużyzn i rozczarowań. Dużo sinusoidy - dla przykładu "East Coast" to numer w którym N.O.R.E. został zdewastowany przez zwrotkę Lil Fame'a, który tym razem nie tylko drze ryja, ale też opowiada historyjki z przeszłości. Bit brzmi jakby bardzo chciał być epokowym bangerem, ale w gruncie rzeczy trochę zawodzi. "Big City Of Dreams" z Troy Ave, Pushem, Mayhem Laurenem i AG Da Coronerem to coś jak prezentacja eastcoastowej przeciętności. "G'z and Hustlaz" Terma i Waisa P przyjemnie buja i ma fajny refren, ale zwrotki Waisa przewijałbym za każdym razem. Dużo tutaj też Ea$y Money, który potrafi złożyć wers w sposób w miarę przyzwoity, ale nadal pozostaje dużo gorszą wersją Termanology'ego. Zawodem okazał się też numer Reksa, Blu i Evidence'a. "Pinky Ring" Prodigy'ego mówi samo za siebie. Dużo się zmieniło od "Infamous" i "Hell On Earth".

"Extended Play" może niestety kandydować do miana najsłabszego w dyskografii, co nie znaczy jednak, że jest strasznie słaby. Jak wspomniałem jest gdzieś 35 minut dobrego materiału. "The Spark" w charakterze relaksującego jointa ze świetnym saksofonem działa aż miło. Boom-bapowe "Make Believe" z popisem flow Freddie Gibbsa brzmi fantastycznie, a "Funeral Season" w którym Statik bezbłędnie użył cutów z Jadakissa i bardzo znanego, ale nadal skutecznego sampla to też naprawdę dobra rzecz. Świetnie spisali się tutaj Joell Ortiz, Flatbush Zombies ze Smif-N-Wessun i JFK ze Strong Arm Steady na jednym z najlepszych bitów na płycie w świetnym "100 Stacks". Fani na pewno sami będą potrafili wybrać dla siebie łakome kąski, ale nie ukrywajmy, że materiał sprawia wrażenie, że Statik powinien trochę bardziej koncentrować się na jakości niż ilości.

Zamiast tego dostajemy kolejny singiel z tego projektu, wyprodukowany przez Lee Bannona numer "95 Til Infinity". Ciekawi co tym razem zaprezentował nam lider Pro Era?

Do tego wolnego, jakby rozmywającego się trochę w tle bitu nowojorski MC podszedł w sposób dość nietypowy. Zamiast luźnej, równie spokojnej nawijki dostajemy rap agresywny, niezwykle ekspresyjny. Wrażenia? Link

W rozwinięciu mamy dla was natomiast kolejny niepublikowany dotąd numer w którym Ś.P. Capital STEEZ rapuje wraz z Dirty Sanchezem i Rokamouthem na bicie opartym o całkiem niedawne dzieło Maxwella.

W video, które znajdziecie pod spodem Pete nie tylko puszcza swoją produkcję, ale również dzięki koleżkom z Pro Era sprawdza dotychczasowe dokonania Bada$$a, a jego reakcja mówi właściwie wszystko. Sprawdźcie koniecznie, bo wydaje mi się, że w powietrzu wisi zapach debiutanckiego albumu młodziaka z Nowego Jorku jakiego nie było od wielu lat. Obym się nie mylił.

TUTAJ znajdziecie bardzo ciekawy wywiad z innym członkiem Pro Era - Chuckiem Strangersem. Mówi w nim m.in. jaki wpływ na niego miał STEEZ, jakim był typem człowieka, opowiada o kilku zabawnych sytuacjach, a także o numerach, które nigdy nie ujrzały światła dziennego.

Największym zainteresowaniem jeżeli chodzi o materiały cieszyła się zwrotka w "Survival Tactics", kiedy obok rapował Bada$$. Steez z pewnością był najlepszym tekściarzem całego kolektywu, potrafił pisać najbardziej zapadające w pamięć linijki, a do tego nie zapominał o formie i lubił bawić się brzmieniem słów w sposób bardzo umiejętny, powiedziałbym, że nawet trochę nieoczekiwany u tak niedoświadczonego żółtodzioba. Mimo to na największym chyba portalu zajmującym się dystrybucją mixtape'ów - datpiff.com, "AmeriKKKan Koruption" (a dokładniej "AmeriKKKan Koruption: Reloaded") ma zaledwie 6 tysięcy pobrań.

Steez rapuje tutaj na wielu kradzionych bitach, ale ma również ekskluzywne bity. Wjeżdża zarówno na bicie DJ'a Premiera, jak i na produkcjach z "Madvillainy", bitach ze "Special Herbs" MF Dooma, a także na podkładzie Anta z Atmosphere. Skłamałbym mówiąc, że każdy wybór jest trafny i że na każdym z bitów sprawdził się znakomicie. To nieprawda. "AmeriKKKan Koruption" to materiał nierówny, chwilami wręcz irytujący. Okropna dogrywka w drugim numerze, której autorem jest Bada$$, jest mocno nietrafiona. Śpiewane "coś" na początku " Dead On Arrival" jest okropne. Mimo to uważam, że nie warto przegapić tej płyty. Jej mocne strony są naprawdę mocne i pokazuję, że od tego koleżki można było oczekiwać jeszcze niejednego kozackiego numeru.

Capital Steez otwierający drugą zwrotkę świetnego, wyluzowanego "Doggybag" wersem "Made fool of Einstein and wise guys/ since hight school my IQ been sky high" to taki Steez jakim się zajarałem. Z jednej strony nawija "I learned half of this words in the 5th grade detention", z drugiej we "Free The Robots" pokazuje, że jego idole nauczyli go obserwowania tego co dzieje się na Świecie i tego by nie przestać się rozwijać i zdobywać wiedzę. Zresztą cały numer "Free The Robots" oparty o bardzo znany sampel jest niesamowity. Kozackich tracków tutaj nie brakuje. Otwierającego całość "Capital Steez" na produkcji Madliba z "Madvillainy" to numer nawinięty w taki sposób, że ciężko się oderwać od błyskotliwej nawijki. "Infinity And Beyond" na "93' Til Infinity"? Takich numerów nie da się zapomnieć, tym bardziej, że 1993 to rok w którym Steez przyszedł na Świat.

Za zupełnie wyjątkowy uważam też zobrazowany klipem numer "Vibe Ratings" na bicie mojego ulubieńca Anta - "get stone, get home and write about your righteousness" - małe a cieszy i ukazuje dystans i szczery luz tego małolata. Steez oprócz ogólnej stylistyki z lat, kiedy uczył się pierwszych słów i stawiał pierwsze kroki, wziął jeszcze to, że punchline traktuje w starym stylu. Nie jest łowcą punch'y dla samej ich obecności. To ma być bardziej zaskoczenie, jedna linijka, która pointuje albo rozśmiesza w trakcie głębszej i dłuższej opowieści, ale za to jest tak celna, że zapamiętasz ją z pewnością. Pokazał też, że potrafi być przebojowy. "Talking Shit" na starym bicie Preemo z gościnnym udziałem Joeya Bada$$a świetnie ukazuje jaką niesamowitę chemię miała między sobą ta dwójka. Nie przegapcie tego, bo ten materiał do spóły z numerami ze Steezem z "1999" oraz "Aprocallypse" stanowią pamiątki po tym bardzo utalentowanym i perspektywicznym raperze. Spoczywaj w pokoju Steez.

Pod spodem znajdziecie cały materiał z "AmeriKKKan Koruption: Reloaded" na którym znalazło się kilka dodatkowych kawałków, a kilka zniknęło i nie wiem czy w sumie nie wyszło to na dobre.

Często używają sformułowania "beastcoast" i każdy z nich ma predyspozycje, by przy odpowiednich warunkach na mikrofonie stawać się morderca, zarazem mam wrażenie, że wystarczy im świadomość, bo nie czują potrzeby nieustającej demonstracji. Częściej wybierają drogę wyluzowanego, ale nie oderwanego od rzeczywistości rapu, który po prostu buja i zapewnia świetną zabawę pełną nie tyle nostalgii za złotą erą co bardziej współczesnej jej kontynuacji w pełnym tego słowa znaczeniu. Materiałem "Peep: The Aprocalypse" pokazali, że taka muzyka nadal jest aktualna i że wcale nie przedstawia współczesnej rzeczywistości gorzej niż tą z czasów... kiedy większość członków składu była jeszcze bobasami.

Początkowo spodziewałem się, że produkcją całości zajmie się Chuck Strangers - ciekawy raper, ale przede wszystkim producent, którego XXL umieścił w czwórce młodziaków, których trzeba obserwować jako jedynego przedstawiciela starszej szkoły produkcji. Strangers wyprodukował tylko bardzo fajne "Start To Finish" Bada$$a i Rokamoutha i "Wrecked Out". Największe highlighty przypisałbym jednak staremu znajomem z Bostonu - Statikowi Selektah. Wiele jego bitów słyszałem, ale rzadko kiedy wpisywał się w klimat cudzego materiału tak kapitalnie jak tutaj. To w dużej mierze dzięki niemu otwarcie mixtape'u przez Ś.P. Steeza w genialnym "Like Water" w mojej głowie na zawsze pozostanie momentem wyjątkowym. Kiedy wjechał początkowy break w "F-A Rap Critic" spodziewałem się pudła, ale oparty na zupełnie innym motywie bit okazał się być może największą miazgą na albumie przyjemnie kojarząc mi się z "Trophies" O.C. i Apollo Browna podobnie zresztą jak "Natural" gościa o ksywie Marvel. Materiał ma łącznie 72 minuty i 17 tracków. Często jest to przestrzeń dla mało znanych producentów, którzy wykorzystali swoją szansę jak Tre Eith Special czy Etre Productions, ale też dla członków zespołu - np. Kirk Knight swój solowy track wyprodukował więcej niż ciekawie. Ważniejsze niż to kto się tu znalazł (spośród nieco lepiej kojarzonych są np. brandUn DeShay i Lee Bannon), a bardziej o to, że każdy producent zrozumiał intencje jakimi kierowali się autorzy budując klimat "Peep: The Aprocalypse".

Rapowo jest bardzo bogato. Zarówno w kwestii różnorodności styli i głosów raperów, bo jest ich jedenastu i różnią się od siebie zasadniczo, jak i w kwestii poziomu umiejętności. Skłamałbym mówiąc, że nie ma słabych momentów, dłużyzn albo nawet raz nie myśli się by sprawdzić jak brzmi następny numer. To absolutnie nie jest materiał idealny, ale przełączać mimo to nie polecam - czasami nawet po dwóch zwrotkach, które cię zdenerwują wjeżdża jedna, która rzuca na kolana. Jeśli ktoś myślał, że tylkowersy Bada$$a trzeba obserwować mocno się zdziwi. Wymowne jest to, że np. Dyemond Lewis pojawia się tylko w dwóch trackach, ale raz w ultrawyluzowanym "School High" wjeżdża jedną z najlepszych stylówek jakie słyszałem w tym roku. Podobnie jest z Ala Solem, mało kto o nim słyszał, a gość w "Renaissance" tak elegancko połączył zajawkę na East z odrobiną latynoskiego stylu z Westu. Co do tego, że Bada$$ jest liderem zespołu też można by dyskutować. To bardzo utalentowany gówniarz i Świat już zdążył się na nim poznać, ale nie brakuje tutaj nie mniej zdolnych, a jedynie mniej znanych MC's. No i Capital STEEZ... Właściciel bardzo charakterystycznego stylu, prawdopodobnie najlepszy tekściarz z Pro Era, gość, który jest tutaj trochę jak serce calego projektu. Pojawia się często, zawodzi bardzo rzadko (nie do końca sprawdza się to "K.I.N.G.S." z Joeyem) jest motorem projektu. Straszna szkoda, że już go nie usłyszymy, bo ten gość naprawdę był w tym składzie kimś i było to w pełni zasłużone.

Z godziny i prawie dwunastu minut tego mixtape'u równie dobrze można by zrobić pięćdziesiąt minut podwyższając poziom całości - bez dwóch zdań. Mimo to przegapić to i nie usłyszeć "Like Water", "F A Rap Critic", "Ressurection Of Real", "Lawns" albo "Natural"? Nie ma takiej opcji. Jestem gotów założyć się o duże pieniądze, że za dekadę ludzie będą wspominać to jak perełkę sprzed lat na której jako małolaty rapują znani już wówczas i szanowani kolesie. Ja ich szanuję już teraz, bo zrobili coś niesamowitego, pełnego czystej hip-hopowej energii, ukazującego bardzo szeroki wachlarz stylów kolektywu, chwilami absolutnie porywający i nie pozwalający o sobie zapomnieć. To nie Bada$$ i dziesięć koszulek. To drużyna, która właśnie straciła bardzo ważnego żołnierza, który zdążył na tym materiale potwierdzić swoją wielką klasę. Od Rokamoutha, który chwilami brzmi jak Danny Brown do Dyemonda Lewisa, który nawija trochę jak Q-Tip w najwyższej formie. Po drodze warto odnotować ksywki NYCka Cautiona, Kirka Knighta, Ala Sole'a czy CJ Fly'a - oni jeszcze nie pokazali wszystkiego. Miejmy nadzieję, że tragedia, która wydarzyła się w Święta da im tylko więcej energii by robić to dalej niosąc na ustach ksywę swojego nieodżałowanego brata. Nie przegapcie tego mixtape'u.

Pobierz Peep: The Aprocalypse

Selektor z Massachusets w ostatniej audycji na antenie Shade 45, jej część poświęcił na mix stanowiący tribute dla Ś.P. Steeza. Możecie sprawdzić go w rozwinięciu, gdzie również dostarczamy m.in. niepublikowany freestyle rapera dla MTV, oraz udostępniony przez Paula Rosenberga mix freestylów Pro Era z Hot 97.

Obejrzyj freestyle Capital Steeza dla MTV

Żartowałem. Oczywiście jest to numer o charakterystyce muzyki Pro Era Crew. Bit przez charakterystyczne brzmienie uderzeć w fortepianowe klawisze nieco kojarzy się z "Dead Presidents". Statik Selektah pokazał, że oprócz swoich charakterystycznych zagrywek nadal umie robić bity w klimacie lat 90. Nie ukrywam swojej zajawki faktem, że taka muzyka znowu zaczyna być za Oceanem modna. Ciekawe flow, teksty bez pierdolenia o niczym, kozacki bit i w efekcie naprawdę mocny kawałek. Czekamy na mixtape.

Dziennikarze HipHopDX słusznie napisali, że numer brzmi trochę jak cyphery Lyricist Lounge. Nie ma słabego rapera, każdy ma coś ciekawego do pokazania i powiedzenia, a delikatnie relaksujący podkład daje im do tego idealną okazją. Nie jest to może boom-bap w wersji klasycznej jak w singlach Bada$$a, perkusja jest dużo bardziej niekonwencjonalna, a bas nowoczesny, ale nijak nie zmienia to faktu, że wciąż brzmi to świetnie.