Zamów płytę: https://mehow.bandcamp.com/album/detektyw-po-drugiej-stronie-srebra

Włączając "Schody (Intro)" zostajemy w kilka sekund przeniesieni w zupełnie inną rzeczywistość. Pełną mroku, zbrodni, nieodkrytej tajemnicy. Narracyjny głos Dariusza Siastacza, wydobywający się z głośników przy każdym utworze stanowiącym wprowadzenie do jego właściwej części podanej przez Kisiela, oddziałuje na słuchacza. Potęguje siłę emocji towarzyszących w odkrywaniu kolejnych kart muzycznej historii Detektywa. Odkrywaniu własnego ja, tożsamości zagubionej gdzieś w wielkim mieście zbrodni. Tego, co jest prawdą, a co jest fałszem. Nie można byłoby w powyższy sposób odbierać tej historii bez wkładu Me?How?'a. To, co ten człowiek dokonał w warstwie muzycznej, przechodzi najśmielsze oczekiwania. Wyczucie, z jakim podszedł do konceptu zaserwowanego przez Kisiela, trudno jest opisać słowami - tego trzeba posłuchać. W żadnym wypadku nie może to być pojedynczy odsłuch. Słuchałeś raz, to nie słuchałeś wcale. 

Celowo pomijam opis poruszonego wątku, przytaczanie konkretnych numerów, ponieważ produkcja duetu Kisiel x Me?How? straciłaby wtedy pierwiastek zaskoczenia. Jestem przekonany, że za pierwszym razem, gdy włączycie opowieść o Detektywie, nie zostanie odkryte jej sedno. Ale czy tylko jedno sedno? Jestem przekonany, iż słuchając tej EPki niejednokrotnie otworzycie usta z zachwytu. Pierwszy raz - gdy usłyszycie narratora Dariusza Siastacza. Drugi raz - gdy padną pierwsze słowa z ust Michała. Trzeci raz - gdy zaczną wybrzmiewać pierwsze takty muzyki, która wyszła spod palców Me?How?'a. Kolejne razy zostawiam Wam, drodzy Słuchacze. Doceniajcie perełki, takie jak ta. Puszczajcie linki w świat, bombardujcie fanpage Kisiela, by zrobił dotłoczenie fizycznego wydania. Pozycja obowiązkowa na półce słuchacza rapu, którego nie przeraża ambitna forma tego dzieła. 

"Detektyw" na Polak Potrafi: https://polakpotrafi.pl/projekt/detektyw

Powstaje też pytanie – czy wypuszczanie tegoż materiału do legalnego obrotu było w ogóle potrzebne? Dyplomatycznie możnaby odpowiedzieć: na pewno nie zaszkodziło. Bo prawdę mówiąc, też niespecjalnie pomogło. Bo co my tu mamy: jest Michał Kisiel, który jakiś czas temu wypuścił świetne, cholernie niedocenione solo, mamy Jopela (dowiedzieliście się już, jak to się odmienia?) znanego już całkiem nieźle z działalności w duecie z Komarem, Praktisa, który niedawno wstąpił w szeregi Step Records oraz Delsona – najmniej znanego z całej czwórki. Co zatem wynikło ze skrzyżowania owych dróg?

Cóż, przez pierwsze kilka tracków idzie jakoś przejść – chłopakom nie można odmówić solidności w nawijkach i w miarę wyrazistych stylówek, a bity może i nie wyjmują z butów, ale w swojej prostej, raczej klasycznej stylistyce sprawdzają się jako całkiem porządne. Kiedy jednak na dłuższą metę zaczyna się to wszystko robić nużące, w "połowie drogi" zaczyna się najlepszy moment krążka – dwie cegiełki od Kudela oraz "Widzę Sens" od DNA to zdecydowanie najbardziej klimatyczne, najmocniejsze punkty tracklisty. Jako kolejne niestety wchodzi kompletnie asłuchalne "Mamy To" (jeśli to miał być west-coast po polsku, to chyba trochę nie wyszło), po czym poziom wraca do poprzedniego stanu i stabilizuje się w pobliżu wskaźnika pt. "bez szału". No dobra, niby jest ten Me?How, ale i tak jak na niego można było oczekiwać znacznie więcej. I tak właśnie, nim się obejrzeliśmy, przeleciał nam pełen odsłuch. Bez wielu zgrzytów, bez głośniejszego "wow".

Białystok dobrymi mc’s stoi i jeżeli twierdzisz inaczej, to stoisz tam gdzie stało zomo. No bo taki Kisiel to przecież bardzo ambitny chłopak, jako tekściarz niezwykle interesujący, choć tutaj niestety widać, że jego liryki na "Wiele Dróg" jakis czas w szufladzie przeleżały. Podobnie jest u Praktisa, który ze swojego niskiego, mrożącego głosu już wkrótce może czynić całkiem sporo pożytku, na razie jednak mało skomplikowana formuła projektu współtworzonego z ziomkami zwyczajnie nie dała mu rozwinąć skrzydeł. Podobno owa dwójka z całej czwórki rozumie się najlepiej – cóż, jestem w stanie dać temu wiarę, mimo że wzajemne wymienianie się wersami w obrębie jednej zwrotki ("Życie to przekręt") póki co wychodzi chłopakom dość niemrawo. Z kolei Jopel, mimo że sprawia takie wrażenie, jakby do tego całego grona pasował najmniej, przykuwa uwagę przy każdym wejściu w bit, a przy tym potwierdza się trafność porównań jego rapu do stylistyki, jaką prezentowały niegdyś Fenomen i Endefis. Najmniej wyróżniająca okazuje się być ta z początku największa niewiadoma, której, łagodnie mówiąc, trochę jeszcze brakuje do przydomku "The Funky Homosapien". Miałem nadzieję, że utwór solowy "Wielkie D." (czy nazwalibyście tak swój kawałek?) trochę polepszy moje ogólne wrażenie, ostatecznie powiedzieć coś więcej niż "solidnie" zakrawa o nie lada wyczyn. O gościach na płycie także zbyt wiele bąknąć nie można, co już samo w sobie przecież nie świadczy dobrze o mało imponującym posse-tracku (a przecież tego oczekujemy od tego typu utworów) z Fabułą i Dukato, a i refren niejakiej Carrie z około-miłosnego numeru ni ziębi, ni grzeje.

I to w zasadzie tyle na temat "Wielu Dróg". Jest sobie płyta, nikogo specjalnie nie krzywdzi, ale i list sprzedaży również nie wojuje. Wypada życzyć powodzenia w następnych projektach, bo, jakby nie patrzeć, w każdym z tych czterech chłopaków tkwi, mniejszy lub większy, ale jednak potencjał. W końcu to jeszcze nie czas, by umierać. Trójeczka.

Michałem Kisielem zainteresowałem się jeszcze przed ukazaniem białostockiej Wizji Lokalnej, a wspomniany wyżej teledysk promujący krążek tylko upewnił mnie, że obserwować tego chłopaka to jak mus. W zapowiedziach „Pisma Świętego” możemy przeczytać o „koncept albumie” – cóż, dobrze wiemy jak to najczęściej z nimi bywa i tym razem także jest to spore nadużycie. W zasadzie ciężko tutaj dojść, co było głównym zamysłem na oś tracklisty. Motywy religijne? Owszem, są. Egzystencjalizm i motyw przemijania? Och, jakie to oryginalne. Śmierć i rozkminki nad sferą pozaziemską? Też było, i to wiele razy. Kisiel na pewno ma potencjał na bycie lirycznym obrazoburcą – umówmy się, trzeba sporej odwagi, by nazwać tak swój album – lecz na swoim debiucie… nie wykorzystał go do końca. Zgadzam się, ma jeszcze czas, a lirycznie już teraz jest bardzo ciekawy, mimo że teksty pisze niepozbawione jeszcze tej nutki małolackiej naiwności. Mamy tu trochę typowych dla dwudziestodwulatka życiówek (solidne wsparcie w numerze "Krew na chodnikach" od Praktisa i Teta, jedynych rapowych gości), parę okołobraggowych numerów, wspominkowe „Skały”, znajdzie się też miejsce na luźniejszy numer typu „Do przodu, powoli, pomału”. Pojawią się z rzadka jakieś motywy religijne, jednak jest tego zbyt mało, by mówić o albumie konceptualnym, a możemy co najwyżej o drobnych kontekstualnych smaczkach, zdradzających drzemiący w nim spory poetycki talent i odwagę, chęć podejmowania pewnych tematów w sposób, o jakim wielu by nie pomyślało. Zabrakło tylko pewnego wstrząsu, o jakim to możemy mówić w przypadku promującego krążek klipowego numeru. Ale może faktycznie za dużo wymagam – to w końcu debiut.

Warsztatowo na pierwszy rzut ucha jest bez fajerwerków – ot niby zwykła, solidna, poprawna nawijka, wersy wymierzone jakby od linijki, by pewnie i bez nerwowych przyspieszeń zmieścić się na pętli. Półprawda. Michał ma zarówno charakterystyczny, szorstki głos, jak i minimalnie niedoskonałą dykcję, która może być jego znakiem firmowym. W jego sytuacji nie ma nic specjalnie do poprawy, a chyba że drobne podszlifowanie i tak już dość wyrazistego stylu. Podwójne i wielokrotne rymy wychodzą raperowi w sposób niewymuszony i spokojnie spełniają minimalne wymogi stawiane dzisiejszym debiutantom. Siła Kisiela tkwi w tekstach, czasem w udanym, konsekwentnym koncepcie na numer („W pętli”), czasem w kumulacji emocji i mocnych wersach, co najlepiej oddaje "Wypadek Drogowy": „rzadko cię o coś proszę, ale dzisiaj brak mi kontroli / błagam cię Boże, niech ta fura się rozpierdoli!”; „widzę moją babcię, płaci na mszę za mnie / i widzę księdza co odprawia fałszywą litanię / widzę malutką siostrę słyszącą ‘Michaś nie żyje’ / kierowca nagle hamuje, mój pas wrzyna się w szyję”;. Na faworytów wskazałbym również „Czekając na deszcz” i „Obudź mnie”, w którym to świetny refren dał Em-ski. Summa summarum pochwalić trzeba za rzadko pretensjonalny liryzm i wrażliwość, a wspomnianą, miejscową naiwność w rozkminkach (i linijki typu "ta laska robi mi laskę za moją dniówkę" też następnym razem można sobie darować) na tym etapie kariery możemy z łatwością raperowi wybaczyć.

Odpowiedzialny za lwią część muzyki EsDwa to prawdziwy człowiek renesansu. Raper, producent, DJ, realizator, rapowy aktywista, radiowiec, prowadzący koncerty… można tak wymieniać. Słowem: zajawkowicz i taki trochę białostocki odpowiednik Procenta (ma nawet to swoje "r"). Trochę się obawiałem, czy powierzenie produkcji niemal całej płyty (oprócz niego jak zwykle świetni Kixnare i DJ Creon) będzie dobrym wyjściem i Szymon spełni się jako bitmejker równie dobrze, jak na innych polach swojej aktywności. Jest lepiej niż w porządku. Chwytliwe, lekko wbijające się w głowę sample, przy zachowaniu szorstkiego brzmienia i szumu winyla, drobne wtyczkowe i żywe akcenty, a do tego ciężki werbel i mięsisty bass zawsze na miejscu – może i bez odkrywania Ameryki, ale wszystko gra jak trzeba. W klimat wpasowują się Kixnare, który tworząc takie perełki, jak „Jestem gotowy” faktycznie staje się bogiem (i trochę szkoda, że to najprawdopodobniej ostatni hip-hopowy sztos, jakim nas uraczył – cóż, rozwój muzyczny rządzi się swoimi prawami), oraz Creon, ze swoim brudem i mrokiem jakby żywcem wyjętym z płyt Wu-Tang Clan. Może odrobinę odstają od nich mniej ciekawe „Do przodu, powoli, pomału” i „Kto widział diabła?”, ale na odbiór miłej, w miarę równej całości nie ma to większego wpływu. Całości dopełniają skrecze od najlepszych w swoim fachu: Kruga, Torta, Twistera i Gugatcha.

Jak ponarzekałem, że po tak intrygującej otoczce wokół krążka spodziewałem się odrobinę więcej, tak niesprawiedliwie byłoby ocenić „Pismo Święte” jako rozczarowanie, bo o jako takim raczej nie ma mowy. Pierwsza z prawdziwego zdarzenia płyta Michała Kisiela, która, jakby spojrzeć prawdzie w oczy, przeszła bez większego echa, zasługuje na cztery z plusem na zachętę, bo potencjał na piątkowy poziom jest wyraźny. A w międzyczasie czekamy na Za Młodych Na Śmierć, gdzie raper występuje obok Praktisa, Jopela i Dela.

Preorder dostępny jest pod tym adresem w cenie 19,99zł. Warto dodać, że do każdego zamówienia przedpremierowego dostaniecie album w mp3 gratis.

Album został wyprodukowany przez DNA, Dukato, B-Bitza, Me?Howa, Ayona, Keyo, Eszu, Krzywego, Kes-A i Kudela. Gościnnie pojawiła się Fabuła, Carrie oraz Dukato. W trzech utworach za skrecze odpowiada DJ Perc oraz DJ Story.

Tracklista:

1. Początek
2. Świat to przekręt
3. Wstydź się (feat. DJ Perc)
4. Sugestia
5. Biorę mikrofon
6. Ja tak jak oni (feat. Fabuła, Dukato)
7. W połowie drogi
8. Mów o mnie
9. Widzę sens (feat. DJ Story)
10. Mamy to
11. Wielkie D (feat. DJ Perc)
12. Nie mogę dać Ci więcej (feat. Carrie)
13. Każdy z nas się rozpieprza w weekend
14. Kisiel flo
15. Biorę mikrofon RMX