Tracklista:
1.NIEBO prod. Matheo
2.Anonimowy Muzyk gość KaCeZet prod.Julas
3.Pionier prod. Julas
4.Backstage prod. Donatan
5. Miejski Delikates gość Śliwa prod. Donatan
6. Nowa Epoka gość Ero prod. Sodrumatic
7. Za Wszystko scratch DJ.Story prod. Sodrumatic
8. Przystanek ZIEMIA gość Bas Tajpan prod. Julas
9. Miałem Szczęście gość Onar prod. Donatan
10. Ponaddźwiękowy Rap prod. Matheo
11. Słaby Punkt prod. Sodrumatic
12. Drzwi Otwarte prod. Sodrumatic
13. B.O.R. gość Gedz prod. Donatan.
14. Słyszałem o. gość Kali prod. Julas
15. W Ciemno gość Jongmen, Hudy HZD, Jasiek MBH, Onek87, prod Mikser 16. Nie mam Wyrzutów Sumienia gość O.S.T.R. prod. O.S.T.R.
17. W Drodze Do Lepszego Jutra prod. Matheo

Moją uwagę zwrócił - choć jeszcze z ambiwalentnymi odczuciami - "Bezgranicznie Oddanym", z którego single budziły masę kontrowersji przed odważne syntetyczne brzmienie. Potem mocno zainteresował "Syntetyczną Mafią", która - choć nierówna - to oferowała nam parę naprawdę mocarnych sztosów i utwierdzała w przekonaniu, że z ciekawej nowej twarzy poznaniak przekształcił się w jedną z lepszych i bardziej charakternych postaci ulicznej sceny. Teraz nadeszło "Niebo" z dwoma potężnymi singlami, których przesłanie - w połączeniu z tytułem - pozwalało mi po cichu liczyć, że czeka nas coś w stylu "ulicznego Lotu 2011". Czy tak się stało?

Nie, co nie zmienia faktu, że dostaliśmy najlepsze solo w dorobku "mocno newschoolowego wychowanka Illmatica". Album, który twardo stoi w rozkroku między brutalnym i ostrym opisem szarej codzienności a dojrzałością, "obieraniem celów, które są do osiągnięcia" i na wskroś pozytywnym podejściem, prącym do tytułowego nieba. To uliczny rap, który nie ma za zadanie użalania się nad tym, jak jest ciężko, czy podkręcania melanżowego cugu a raczej wymierzenie "luty na odmuł" i motywację do poderwania się z krzesła i realizowania własnych marzeń. Uliczny rap z wartościami, życiowym doświadczeniem a zarazem brakiem kompromisów i umizgów, punktujący błędy i wypaczenia. Taki też jest Paluch - życiowo ustatkowany i odpowiednio dojrzały, ale niezmiennie przesiąknięty miejską mentalnością. To raper z tego samego gatunku co Ekonom czy Deobe - dysponujący z pozoru prostym i nie wyróżniającym się specjalnie stylem, mającym jednak "to coś" w nawijce, co czyni ją zarazem charakterystyczną i charakterną. "Jadę powoli do celu, bo jadę kurwa walcem" rymuje sam na "Niebie" i coś w tym jest. Zresztą celnych i z pozoru prostych linijek jest tu więcej, by przywołać tylko "Rapu pedofile dymają dzieci przez głośnik".

Singiel zabrał nas do "Nieba", co podkręciło jeszcze "Za Wszystko", ale na płycie często zlatujemy też na ziemię. Nie tylko w naturalistycznym momentami "Przystanku Ziemia", ale i gdy na świetnym bicie SoDrumatica (kiedy ostatnio ktoś aż tak zdominował produkcyjnie jakiś rok?) obok sprawnie podśpiewywanego refrenu Paluch rozlicza się ze słabościami swoimi i innych w "Słabym Punkcie", czy gdy u boku Ostrego (inne podejście do muzyki, ale podobny życiowy korzeń, co idealnie tu słychać) zimnokrwiście wymienia, kiedy nie ma wyrzutów sumienia. Obrywa się tu zresztą wielu - rapowym produktom wypucowanym przez wytwórnię, zapętlającym się weteranom, backstage'owym lanserom czy gloryfikatorom ćpania ("Miłuję hip-hop, rap moim fachem, zawsze odmawiam gówna, lamusy mają zgachę, i nie pierdol mi, że ćpałeś i że była niezła jazda, masz trzy dychy na karku a gadasz jak bydło w gimnazjach"). A obok tego słyszymy... idylliczne wizje z numeru z Kalim (ich przyszłoroczna wspólna płyta już teraz staje się kandydatem do złota) czy gęsto podśpiewywane z wręcz reggae'owym zacięciem "Miałem Szczęście". Podśpiewywanie, podwójno-krzyżowe rymy, przyspieszenia - słychać tu sporo eksperymentów z flow i warsztatowy rozwój Poznaniaka. Wciąż jednak jego największym atutem pozostają teksty - proste, celne, podane bez owijania w bawełnę i zgrabnie ujmujące temat. Jak podsumować zawarte tu treści? Mieszanka pozytywnych i negatywnych emocji... Praktycznie mamy do czynienia z podróżą między niebem a ziemią, zakończoną... drogą do lepszego jutra.

Warto wspomnieć o osobach, które wsparły Palucha przy pracach nad "Niebem". Sięgnięcie po czołowe ksywki z rodzimej sceny ewidentnie odbiło się na korzyść. Do produkcji Julasa przekonałem się przy okazji "Syntetycznej Mafii", jednak gdy miał sam udźwignąć cały album to zdarzyły mu się i słabsze momenty. Tutaj dostał wsparcie arsenału z najściślejszego topu - SoDrumatic, Matheo, O.S.T.R., Donatan i drugi poznański rodzynek Mikser. SoDrumatic tradycyjnie w tym roku nie zawodzi, sypiąc same perełki. Matheo podrzucił parę mocnych bitów, ale nie uchronił się od słabszych momentów (gdyby bit na zwrotkach w "Niebie" bujał tak jak refren...). Ostry zaserwował brudny bit, kojarzący się z klimatami "TDD", a Donatan ulokował gdzieś w połowie stawki (choć "Miałem Szczęście" buja oj buja). Zróżnicowanie procentów sprawiło też, że obok stricte syntetycznych bitów dostajemy także pozycje bardziej klasyczne - soczyste "Za Wszystko", brudne "Nie Mam Wyrzutów Sumienia", surowo nowojorskie "W Ciemno" czy boombapowa wręcz "Nowa Epoka". Finalny efekt tylko na tym zyskał. A goście? Żeby przytoczyć tylko niektórych - Ero wjechał z pazurem, znów rzucając wers zapadający w pamięć przy pierwszym odsłuchu ("To nie świat jest mały, to my jesteśmy wielcy"), Kali podrzucił przeklimatyczny refren, Śliwa charakternie oddał klimat poznańskich ulic, Gedz poleciał stylowo choć nie na max umiejętności a Onar po serii naprawdę udanych featów tym razem na szybkim bicie wypadł mniej okazale, głównie z uwagi na fragment na przyspieszeniach. A co do Palucha...

Osobom dokładniej śledzącym scenę pokazał się "Pewniakiem", sygnalizując, że na mapie pojawia się kolejna ciekawa postać robiąca coś nowego. Swoją obecność zaznaczył "Bezgranicznie Oddanym", zarazem wywołując burzę skrajnych komentarzy "Nowym Trueschoolem". Skok popularności podtrzymał i podbił "Syntetyczną Mafią", potwierdzając, że staje się jednym z ciekawszych reprezentantów ulicznej sceny, oferującym bezkompromisową treść podaną w zupełnie innej otoczce. Co zrobił na "Niebie"? Wykonał kolejny krok naprzód, pozostając na obranej syntetycznej drodze, jednak zahaczając po drodze i o bardziej klasyczne klimaty i dodając, że "nie ma miłości trueschoolu, chociaż zjada ich na samplach". Dojrzał jako muzyk i tekściarz, nagrywając najrówniejszy a zarazem najciekawszy materiał w dorobku, który obok świeżego i dopracowanego brzmienia oferuje porcję mocnych, życiowych tekstów. Tekstów, które nie trafią do osób rozkładających rap na czynniki pierwsze i laboratoryjnie analizujących każdą sylabę, ale trafią do tego, kto - parafrazując jeden z nadchodzących w tym miesiącu singli - "wie, po co ma jaja i umysł i co jest ważne". A jeśli Paluch podtrzyma zaparcie w dążeniu do celu i tempo rozwoju to - zgodnie z tym, co powiedział Peja w przeprowadzonym przez nas w weekend wywiadzie - ma pełne predyspozycje, by za parę lat dotrzeć do najściślejszego topu (do nieba?) polskiej rapgry. Czwórka z plusem.

Absolutnie nie dziwię się, że wraz z Kalim akurat ci dwaj raperzy dobrali się do nagrywania wspólnego krążka. Poza wzajemną chemią wyczuwalną we wspólnych kawałkach obydwaj nie boją się, mimo sztywnych, ulicznych korzeni, stawiać odważnych kroków do przodu i nie mam tu wcale na myśli przyspieszania flow, czy prób podśpiewywania (tak, ku waszemu zdziwieniu, to wszystko na nowym solo Palucha ma miejsce). W dodatku bez zawahania można zaufać temu, co mówią. Teksty Łukasza są konkretne, pozbawione kompromisów, dla niektórych wręcz do bólu radykalne. Łowcy sensacji spod różowej czapeczki zapewne z przyjemnością wynajdą kolejne zaczepki na kilku członków sceny, ja jednak zalecałbym zwrócić większą uwagę na inne aspekty – choćby na drastyczne ilustracje grozy życia (taka pierwsza zwrotka w „Przystanek ziemia” brzmi jakby wyrwana z Sokołowego kajecika), wzruszające, idylliczne wizje świata, czy nasycone napięciem historie, odsłaniające kulisy za sceną o wiele widoczniej, niż ostatni album Dioxa. Właśnie „Backstage” jest kwintesencją brutalnej szczerości Palucha, właściwego mu nie owijania w bawełnę. Słuchając tego numeru ma się poczucie, że jeśli ktoś miałby w jednej chwili zburzyć świat jakiegoś bezkrytycznego, zamkniętego w dyskografii (względnie kilku utworach) jednego rapera słuchacza, to byłby to właśnie poznaniak.

Oczywiście, stricte uliczne tematy pojawiają się, choćby w gloryfikującym samosądy „Nie mam wyrzutów sumienia” (a gościnnie… O.S.T.R.), czy takim skądinąd świetnym „Miejskim Delikatesie”, jednak Paluszak nie zmieni nigdy ksywy na Yasiin Bey, a i nie zostanie nawet Mos Defem, bo po prostu nim nigdy nie był. To rap cokolwiek solidny, prosty (nie prostacki) i bezpośredni, acz bez wątpienia dojrzały i wbrew opiniom wcale nie pozbawiony trafnych metafor. Jedyne co w tym wszystkim może nie pasować, to… tytuł płyty. Pierwszy singiel mógł zwiastować nawet pozytywne przesłanie, którego najwyraźniej sam artysta starał się na płycie doszukać. Ostatecznie nie ma tego zbyt wiele. To gość twardo stojący na nogach, który wkurwienia na twarzy nie musi sobie wypisywać. Najgorsze (albo najlepsze) w tym wszystkim jest to, że potrafi to uzasadnić. Brud, wstręt i ludzka zgnilizna wręcz atakują z głośników, w dodatku potęgowane to jest przez ten agresywny, szorstki głos i w jeden moment na nic się zdają początkowe próby przekonania słuchacza „niebiańskim” przekazem. To niestety nadal jest „ziemia”, co by nie musieć schodzić jeszcze niżej.

Jednym z aspektów rozwoju byłego członka Aifam jest na pewno lepszy dobór bitów. Za produkcję „Nieba” wzięło się czterech producentów: Matheo, SoDrumatic, Donatan i Julas. Mimo że już na pierwszy rzut ucha słychać różnicę warsztatową pomiędzy twórcą muzyki na „Syntetycznej Mafii”, a pozostałą trójką, to nie można powiedzieć, że daje on złe podkłady. O ile poprzedni album Palucha pod względem bitów był bardzo nierówny, tak tutaj Julasa trzeba ocenić pozytywnie – nieinwazyjnie elektroniczny „Anonimowy muzyk”, mroczniejszy „Przystanek ziemia” i subtelne „Słyszałem o” to dobre numery, a słabiej wypada tylko nudnawy „Pionier”. Matheo wszystkie trzy bity oparł na patencie „zrobię kozacki refren, a na zwrotki coś się wymyśli”, Donatan przy dawaniu paczki mógł jednak zrezygnować z tego strasznego, southowego bitu do „B.O.R.”, zaś SoDrumatic tylko potwierdza, czyje produkcje w mainstreamie mają obecnie największe wzięcie i dlaczego. Wypada też wspomnieć, że pojedyncze cegiełki dla urozmaicenia dodali także Mikser i Ostry.

Największy szok tej płyty, prócz obecności Ostrowskiego to występ… Śliwy. Ależ on tu stylowo leci! Okazuje się, że „Pełen Etat” to był tylko zwykły trening. To, że moim zdaniem absolutnie niegodny legala (z idącą za nim wymianą części bitów, notabene na gorsze) i swojego tytułu to inna sprawa, w każdym razie faktem jest, że dopiero tutaj SLW poczynił pierwszy krok znacznie oddalający go od skojarzeń ze swoim wydawcą. A na poprawę tekstową przyjdzie czas (w przeciwieństwie do Gedza, któremu alarm bije od dobrych paru miesięcy). Także zaskakujący obecnością KaCeZet, choć obdarzony wokalem przyjemnym, mógł trochę dłużej posiedzieć nad swoim refrenem. Na tym nie koniec niespodzianek – w typowo ulicznym posse tracku „W Ciemno” pozytywnie wyróżnił się… Hudy HZD. Głos Bas Tajpana po prostu trzeba lubić, ulegający presji postępu (?) Onar nadal nieudolnie próbuje przyspieszać, no i ten wszędobylski Ero… Na pewno dał tu lepszą zwrotkę, niż u Miuosha, jednak czekać na jego solo przestałem już dawno.

Po raczej asłuchalnym „Pewniaku”, tylko niezłym „Bezgranicznie Oddanym” i dobrej, acz nierównej „Syntetycznej Mafii” czwarty legal Palucha to ewidentnie najlepszy krążek w dyskografii. Silnie newschoolowy w brzmieniu (jak zwykle), z potencjałem hitowym, a zarazem mocny w wymowie. Nie ma tu może rozlewu krwi, zdobywania Bastylii i wielkiej detronizacji (choć kilku uważających się co najmniej za następcę tronu Burbonów po niektórych wersach z płyty powinno schować mikrofon głęboko pod zlew), ale jest konsekwentny postęp i daleko, daleko zarówno od łatki ‘technoboja’, którą niektórzy próbowali poznaniakowi przypiąć, jak i pustego, szablonowego ulicznika. Cztery z małym plusem.