Rozmawiał: Mateusz Natali
Zdjęcia/Montaż: Alexander Pieniążek

Podziękowania dla Room13 Club:
https://www.instagram.com/room13club/
https://www.facebook.com/room13club

Spis treści:
00:00 Znaczenie i rola sztuki w obliczu ważnych wydarzeń
18:00 Bunt vs Konsumpcjonizm. Przebudzenie aktywności raperów w ostatnich latach?
33:15 Raperzy jako głos społeczny?
50:41 Na ile utwory faktycznie mają wpływ na myślenie ludzi
1:08:00 Sztuka głosem społecznym - od kiedy?
1:21:50 Głos jakich światów poznaliście przez rap?
1:39:17 Najlepsza polska płyta 2021 to...

[[{"fid":"72749","view_mode":"default","fields":{"format":"default"},"link_text":null,"type":"media","field_deltas":{"1":{"format":"default"}},"attributes":{"height":242,"width":430,"class":"media-element file-default","data-delta":"1"}}]]

Spis treści:
00:00 Koncepcja i idea albumu
03:10 Walka z presją i blokadą twórczą
07:49 Dobór gości na "Od końca do początku"
11:31 Męczący perfekcjonizm przy nagrywaniu "Nie potrzeba mi nic więcej"
13:02 Problemy przy obecnych podróżach na koncerty
14:15 Oldschoolowe podejście do rapu
15:13 Początki podśpiewywania i inspiracje
17:40 Co na 10-lecie Polskiej Wersji?
18:38 Znikanie z social-mediów
22:55 Ćwiczenia, dbanie o sylwetkę, sztuki walki
24:18 Winyle Hirka, klasyka, sampling a grane bity
31:38 Kulisy numeru z Onyx na "Mixtape vol.7" DJ'a Decksa
33:42 Próby zaproszenia Busta Rhymesa czy Redmana na "Od końca do początku"

Kolejne wywiady Hirka Wrony możecie oglądać w każdy poniedziałek w ramach Magazynu Popkillera!

Sprawdź też:

Hinol Polska Wersja: "Fan chciał kupić moje gacie po koncercie!" / Rentgen

Hinol Polska Wersja o "Dziś się czuję jak to zwierzę": "Myślałem, że nikt go nie skuma" (Didaskalia)

Hinol Polska Wersja: "Bez koncertów nie wiedziałem już kim jestem" (Popkillery 2021)

Rozmowy w ramach Magazynu Popkillera w każdy poniedziałek! (Dziś wyjątkowo wtorkowa publikacja)

Spis treści:
0:00 Wstęp
0:30 Magiera samplował kiedyś płyty Hirka
1:40 Nowa płyta, ulubione numery
3:05 "2071" wyjdzie na winylu
3:45 Dlaczego Tymon przestał nagrywać?
4:35 Czy Magiera gra teraz na żywych instrumentach?
5:45 Przegapione projekty Magiery
6:47 Pomysł na instrumentalną płytę
7:30 Muzyka Magiery na wejściu reprezentacji Polski - odczucia
09:10 Kastaniety, historia poznania się z Kastą
11:15 Czy Magiera ma czas słuchać czegoś więcej niż rap
12:10 Granica między inspiracją a plagiatem
14:20 Ciągłe rewolucje w muzyce
17:00 Czego słuchał Magiera przed hip-hopem?
18:10 Zajawka na Red Hot Chilli Peppers
21:55 Plusy i minusy koncertów hip-hopowych
25:05 Wyjątkowość dawnych nagrań
27:34 Jak przez lata zmieniała się technika nagraniowa i sprzęt

Warszawski muzyk w rozmowie z Hirkiem Wroną poruszył wiele ciekawych tematów - od rewolucji w muzyce, poprzez odbiór płyty "Zaraza" w towarzyszących jej okolicznościach, aż po to, dlaczego wciąż nagrywa i w czym raperzy są dziś lepsi od rockowców. Wrócił też do inspirowanego rapem albumu "Spalam się", który obchodzi w tym roku 30-lecie premiery.

Aha, i to nie ostatni materiał z Kazikiem, który zarejestrowaliśmy!

PS. Rozmowa została przeprowadzona pod koniec 2020 roku.

Rozmawiał: Hirek Wrona
Zdjęcia - Maciej Głaz, Karol Bujalski,
Dźwięk - Wiktor Fabian,
Montaż - Maciej Głaz

Poniżej przypominamy inne wywiady Hirka z legendami polskiej muzyki - Liroyem i Peją:

W ramach wyjątkowego jubileuszu Liroy wystąpił na gali Popkillery 2020 (video z wykonania "Scyzoryka" i "Mojej Autobiografii" zbliża się do 1 miliona odsłon!), a wieńczymy go godzinną i wyjątkowo ciekawą rozmową Hirka Wrony z kieleckim pionierem. 13-minutowy skrót mogliście zobaczyć w 3 Magazynie Popkillera - teraz pora na pełne video.

W wywiadzie obaj panowie cofnęli się do początków Liroya, okresu demówek, ale także premiery "Alboomu" i wielkiego hype'u oraz... pustej kieszeni mimo 300 000 sprzedanych sztuk. Nie zabrakło wspomnień ze spotkań i rozmów z ikonami polskiej muzyki (Czesławem Niemenem, Grzegorzem Ciechowskim czy Michałem Urbaniakiem) a także tematu czasów współczesnych - obecnego podejścia Liroya do nagrywek, a także do dzisiejszego rapu i płyt takich artystów jak Bedoes, Mata czy Jan-rapowanie.

Rozmawiał: Hirek Wrona
Zdjęcia: Karol Bujalski
Obróbka audio: Marcin Natali

Od obecnych inspiracji i tego jak Rychu łączy proces twórczy z życiem rodzinnym, przez to jak odbierał pierwsze rapowane numery Kazika i jakie znaczenie miał dla niego rap w wieku nastoletnim, aż po kulisy codziennej walki z alkoholizmem. Dowiecie się również jaką rolę na początkowym etapie wychodzenia Peji z nałogów odegrał Hirek.

Pod wywiadem obejrzycie także pierwszy odcinek Magazynu Popkillera - w nim również Słoń i Chris Carson opowiadający o "Redrumie", Rahim mówiący o swojej autobiografii czy Ryfa, Tau oraz B-boy Thomaz i B-girl Paulina komentujący włączenie Breakingu na listę sportów olimpijskich.

Zdjęcia i montaż: Dawid Marzec
Dźwięk: Maciej Głaz

Jeszcze w latach '80 grał rap w radiu, potem współtworzył pierwszą hip-hopową wytwórnię w Polsce ("B.E.A.T. Records") i organizował pierwszy duży festiwal rapowy w naszym kraju - Hip Hop Opole. Znany z radia, telewizji, a przede wszystkim od ponad 30 lat z niesłabnącą pasją walczący o popularyzację dobrej muzyki.
Na pokładzie Popkillera witamy Hirka Wronę!

Pomysłów na wspólne działania mamy wiele i gwarantujemy, że będzie się działo - na początek odpalamy premierowy odcinek formatu video, jakiego w polskim rapowym internecie jeszcze nie było. Jeszcze dziś na kanale PopkillerTV pierwszy epizod cotygodniowego Magazynu Popkillera, który poprowadzi właśnie Hirek!

To co? Niech wygra hip-hop jak mawiał Hirek Wrona!

Preorder książki możecie zamówić pod tym linkiem, natomiast pełen fragment wywiadu tutaj. Jej premiera odbędzie się 4 grudnia, a do 10 listopada, w każdy wtorek i sobotę będą ujawniani kolejni goście.

Sprawdź też:

Popkillery 2020 - obejrzyj pełną re-transmisję gali!

Popkillery 2020 - pełne wyniki i top 10 w każdej kategorii

Popkillery 2020 - fotorelacja z gali i występów

Popkillery 2020 - fotorelacja zza kulis i z afterparty

Popkillery 2020 Podcast - podsumowujemy rok i dekadę!

Hirek zaprasza w podróż przez świat najbliższych jemu sercu stylów muzycznych. Z głośników będą płynęły pozytywne dźwięki funkowe, soulowe, rapowe i jazzowe, a na ekranach zagoszczą najwybitniejsi artyści w doskonale wyselekcjonowanych teledyskach.

Hirek miał okazję zagrać blisko 3 tysiące imprez, zarażając publikę miłością do życia, muzyki i ludzi na największych i najciekawszych imprezach, w tym przed koncertami Carlosa Santany czy Depeche Mode. 1 sierpnia będzie świętował okrągłą rocznicę, dzieląc scenę ze swoimi przyjaciółmi – zagrają dla Was znakomici DJ-e:

Mariano
Harper
Marek Sierocki
Hirek Wrona
Eprom
600V
Falcon1
Kebs.

Posłuchajcie mistrzowskich setów, przypomnijcie sobie najciekawsze teledyski muzyki miejskiej czyli Urban (jazz, soul, funk, r’n’b, rap), spotkajcie się z przyjaciółmi, poczujcie wyśmienitą atmosferę, zrelaksujcie się i celebrujcie weekend w historycznym warszawskim klubie.

Świętowanie do białego rana! To hasło spotkania.

Nie będzie dla Hirka milszej nagrody jak liczna reprezentacja radosnych, uśmiechniętych osób!

Zatem widzimy się 1 sierpnia w letniej odsłonie Klubu Stodoła i wznieśmy wspólnie toast za wielkiego pasjonata muzyki, który nieustająco z radością dzieli się z nami anegdotami, wiedzą i doświadczeniem.

Cena biletu wyniesie 35 zł. W cenie dla każdego uczestnika powitalny napój urodzinowy.

Bilety do kupienia na LiveNation.pl, Stodola.pl i Ticketmaster.pl.

100 lat Hirek! Dzięki za dotychczasowe muzyczne podróże! Czekamy na więcej!

I koniecznie pamiętajcie, że „Królowie życia nadal są wśród nas”!

Wydarzenie FB

KONKURS:

2 pierwsze osoby, które wyślą na konkurs@popkiller.pl wiadomość z odpowiedzią na pytanie "Jak nazywała się hip-hopowa wytwórnia, którą współtworzył w latach '90 Hirek Wrona" wygrają podwójne wejście na imprezę.

A jak wygląda to w Polsce? Przy okazji relacji z 20 urodzin Asfaltu 'swoistym ojcem chrzestnym' określił się Roman Rogowiecki - dziennikarz muzyczny, publicysta i manager, który pracował w BMG, gdy label wydawał debiut Liroya. Wpis ten spotkał się z krytyką części aktywistów i dziennikarzy rapowych, a głos w dyskusji dorzucił na swoim fanpage'u Hirek Wrona, działający w naszym hip-hopie od jego początków... Przy okazji przywołał wiele ważnych postaci, będących dziś w cieniu.

"Rozgorzała jakaś bezsensowna dyskusja roszczeniowa o "ojcowstwie" w polskim rapie. Poniżej kilka znanych mi i zapamiętanych faktów, które pomogą badaczom historii polskiego rapu.

W 1987 roku rozpoczęliśmy z Grzegorzem Brzozowiczem i Maciejem Chmielem na antenie Trójki (Program 3 Polskiego Radia) audycję #RadioClash. Niebawem dołączył do nas nieoceniony Filip Łobodziński. Nie wiem czy jako pierwsi graliśmy na antenie ogólnopolskiej rap, ale z pewnością w naszych audycjach pojawiali się Run DMC i N.W.A. Może byli też inni artyści ze świata rapu, ale nie pamiętam.
Na przełomie lat 80 i 90 powrócił z Berlina Sławek Pietrzak, który zaraził rapem Kazika Staszewskiego.
W Radio Kolor 103 FM swoją audycję miała Bogna Świątkowska, a w Radiostacji - Druh Sławek, pionierscy propagatorzy kultury i zacnych brzmień.
Wówczas w WWA działali już Trials X. Później usłyszałem o DJ-u 600V, Tede, Peji i kilku innych entuzjastach. W 1995 roku wydana została płyta Liroya i rozpoczął się bum na rap. Powstało BeatRecords, Asfalt Records czy RRX Desant z Krzysztofem Kozakiem i inne niezależne wydawnictwa. Rozpoczęli też działalność entuzjaści kultury: Marek Zioło, niesamowity i niezwykle pracowity Marcin Grabski czy Joanna Tyszkiewicz, Andrzej Tyszkiewicz. Każdy robił swoją robotę i efektem tego było m.in.: wydanie płyty WWO przez BMG (obecnie Sony Music Poland), pierwszej płyty Fisza, ciut wcześniej Kalibra 44 i WYP3 przez SP Records czy zorganizowanie Hiphopopole (przy wydatnej pomocy Marcina Grabskiego i Cezarego Ciszewskiego). Oczywiście działo się o wiele więcej.
Jeszcze o pokoleniu ludzi, którzy zaczeli pisać o tej kulturze w XXI wieku: Andrzej Cała, Marcin Flint i Radek Miszczak. Zasługi ich w dokumentowaniu historii polskiej kultury hip-hop są bezcenne. Pojawił się znakomity ŚLIZG. Powstały hiphop.pl i hip-hop.pl. Było też kilka innych ważnych stron internetowych.
Działał wielki talent dziennikarski, DJ-ski i muzyczny Igor Pudło. Wytwórnia T1-Teraz miała swoje 5 minut z Grammatikiem, w którym narodziły się talenty Eldo i NOONa. Wreszcie działał też kompletnie zapomniany dziś Camey.
Nazwiska, nazwy i fakty zaczerpnąłem z głowy zatem proszę o wyrozumiałość i przepraszam za ewentualne pomyłki lub pominięcie ważnych zdarzeń.
Późniejsze losy polskiego rapu są powszechnie znane dzięki wielu artykułom i książkom m.in. w/w autorów.
Dziś kultura ma się świetnie i dobrze. I stało się to co dzieje się z każdą subkultura na świecie: jedni skomercjalizowali się, inni cały czas tkwią w "podziemiu".
Jednak nie wydaje mi się - ale mogę się mylić - by ktokolwiek miał prawo nazywać siebie "ojcem chrzestnym polskiego rapu".
I na zakończenie: cieszę się, że mogłem i mogę uczestniczyć w procesie rozwoju hip-hopu w Polsce.
Jednak NIGDY nie uważałem się i nie uważam za jakiegokolwiek eksperta w tej dziedzinie, ani też nie aspirowałem i nie aspiruję do bycia "kimś WAŻNYM" w tzw. środowisku. Mam tam wielu kolegów i znajomym. Mam też zatwardziałych hejterów, którym przesyłam propsy i zachęcam do dalszej kreatywnej działaności :-)

Pozdrawiam wszystkich, którzy położyli choć malutką cegiełkę pod rozwój tej kultury i przeczytali ten tekst do końca. :-)

Tekst ten nie ma celu zdyskredytowania kogokolwiek, ani też gloryfikowania jakiekolwiek osoby lub organizacji.

Jeżeli ktoś może coś dorzucić - zapraszam" - napisał Hirek.

A w komentarzach parę słów od siebie dodała wspomniana w tekście Bogna Świątkowska: "hip hop nie jest i nigdy nie był "czyjś". właśnie to jest w nim super, że musi być rozproszoną wielością. mało własności, dużo wolności!"

Dziś o 22.05 na antenie Trójki (oraz fanpage'u Start NaGranie) odbędzie się 3 odcinek programu, do którego zgłaszać można się do końca października. My dopytaliśmy Hirka Wronę o genezę całej inicjatywy a także o to, dlaczego zachęca do udziału utalentowanych raperów...

Dlaczego Start NaGranie to talent show inne niż wszystkie i skąd wziął się cały koncept?

Programów typu talent show jest wiele, ale wszystkie kładą nacisk na muzykę popularną - natomiast naszą ideą jest by pokazać całe rzesze artystów niezależnych, którzy tworzą w piwnicach czy garażach, tworzą rap, jazz czy elektronikę, rocka alternatywnego i nie są w stanie przebić się do stacji komercyjnych. Polskie Radio zawsze wspierało takie nurty - i poprzez ten program takie młode talenty mogą się pokazać a w przyszłości zasilić antenę Trójki i dodać jej świeżej krwi. Nie ukrywam, że bardzo liczę na środowisko tak bardzo mi bliskie, czyli raperów i producentów - to nieprawdopodobna kopalnia talentów, które tworzą we własnym domu. Przysyłajcie zgłoszenia - jesteśmy na to bardzo otwarci. Dlatego też w jury są Ten Typ Mes, Wojtek Mazolewski, Ania Rusowicz i ja - by bronić artystycznej niezależności i własnego zdania.

Trzeba uczciwie przyznać, że do tej pory obciachem było dla raperów brać udział w telewizyjnych talent show - patrząc kto się tam pokazywał to był to raczej poziom "polskie podziemie 2000" niż coś sensownego. Jak przekonałbyś do udziału w Start NaGranie młodych raperów, którzy mają skillsy i pokazali już swój poziom w podziemiu? Dlaczego udany start w programie wyjdzie im na dobre?

Zacznę od tego, że na antenie Trójki mamy audycje specjalistyczne - Muflona, Marty Malinowskiej, moją - gdzie gramy rap i to ten porządny rap, a w audycjach Agnieszki Szydłowskiej czy Piotra Stelmacha gramy rzeczy producenckie. A jeśli antena jest otwarta to znaczy, że ten program również. Szukamy też rzeczy hardkorowych i opisujących rzeczywistość w sposób bezkompromisowy - nikt tu nikogo nie cenzuruje, unikamy jedynie bluzgów bo to w końcu Polskie Radio a antena ma swoje prawa. Zapraszamy tych, którzy tworzą podziemne rzeczy i docierają do swoich odbiorców. Poza tym, co ważne - wszyscy artyści zbierają w programie pieniądze dla siebie, nikt ich nie zabiera. Zbierają na płyty, teledyski - i czy wygrają czy nie to zgromadzone pieniądze zostają u nich i mogą spożytkować je na rozwój swojej kariery.

Słyszeliśmy o tym, że zgłoszeń jest już grubo kilkaset - jakie są twoje pierwsze wrażenia co do poziomu, klimatu czy kierunku muzycznego, w którym idzie całość?

Idzie w bardzo różnym kierunku - począwszy od tradycyjnego rocka w klimacie Deep Purple czy Led Zeppelin poprzez alternatywny pop do rzeczy hardkorowych, rapowych, czasem całkiem pokręconych dźwięków. Wczoraj np słuchałem wykonawcy robiącego całkiem porąbaną elektronikę, także super - właśnie o to chodzi, żeby wszystko się mieszało. Jurorzy robią preselekcję, by wybrać 5 utworów, które znajdą się w programie a ja jestem zachwycony, że nagle uaktywniły się środowiska muzyczne, które do tej pory były obojętne. Tak jak wspomniałeś, że obciachem było występowanie w talent show - tutaj za to słyszałem np bardzo mocny i konkretny numer od hardkorowców ze Śląska (nazwy nie mogę ujawnić). Zachęcam kolejnych i gwarantuję, że stawiamy na niezależną polską sztukę.

A wśród zgłoszeń trafiłeś też na artystów, których wcześniej znałeś, doceniałeś, propsowałeś, grałeś w swojej audycji i pozytywnie zaskoczyłeś się ich udziałem, czy raczej są tam same nowe twarze?

Oj jest jeden artysta, który był dla mnie zaskoczeniem - bardzo szanowany i w audycji też go grałem. Ale rzeczywiście do tej pory nie miał wydanej formalnej płyty, więc spełnia wymogi. Natomiast są też tacy, których spotkałem na konkursie Debiutów w Opolu w 2001 roku - i nadal są młodzi, a wtedy mieli po 40 lat. Tak więc pełen przekrój!

Na karierę muzyczną nigdy nie jest za późno.

Nie jest - przykład Charlesa Bradleya, który pierwszą płytę nagrał w wieku 61 lat pokazuje, że zawsze można zacząć i zawsze jest szansa, by zostać gwiazdą.

Czy patrząc nawet w świat hip-hopu - LV znany z South Central Cartel i "Gangsta's Paradise" Coolio poważną karierę rozpoczął w okolicach 40-tki, wtedy też wydał swój debiut.

Oczywiście - czasem nie masz możliwości podzielenia się swoim talentem. Nie patrzymy na wiek, na dokonania czy na język, w którym będzie dany utwór - ważne żeby był autorski i po prostu dobry.

3 odcinek programu Start NaGranie już dziś o 22:05 na antenie Trójki oraz fanpage'u Start NaGranie.

fot u góry: Wojciech Kusiński dla Polskieradio.pl

Finał „Start NaGranie” odbędzie się 21 grudnia w Muzycznym Studiu im. Agnieszki Osieckiej. W jego trakcie 3 uczestników zaprezentuje po dwa autorskie utwory, a jury wybierze zwycięzcę. Nagrodą jest sesja nagraniowa i wydanie płyty przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia oraz promocja na antenie Programu 3 Polskiego Radia.

Więcej o konkursie, w tym formularz zgłoszeniowy i regulamin: startnagranie.polskieradio.pl.

Odcinki można bowiem odsłuchiwać lub oglądać co piątek o 22:05 na antenie Trójki oraz fanpage'u Start NaGranie. Finał „Start NaGranie” odbędzie się 21 grudnia w Muzycznym Studiu im. Agnieszki Osieckiej. W jego trakcie 3 uczestników zaprezentuje po dwa autorskie utwory, a jury wybierze zwycięzcę. Nagrodą jest sesja nagraniowa i wydanie płyty przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia oraz promocja na antenie Programu 3 Polskiego Radia.

Sprawdź też: Hirek Wrona o Start NaGranie: "Stawiamy na niezależność i bezkompromisowość!" - wywiad

Poniżej ostatni 6 odcinek:

[[{"fid":"47881","view_mode":"default","fields":{"format":"default"},"link_text":null,"type":"media","field_deltas":{"1":{"format":"default"}},"attributes":{"height":323,"width":430,"class":"media-element file-default","data-delta":"1"}}]]